การทำ QE คืออะไร

ประเด็นที่สำคัญ

• มาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณเป็นรูปแบบหนึ่งของนโยบายการเงินที่ธนาคารกลางใช้เพื่อเพิ่มปริมาณเงินในประเทศและกระตุ้นกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
• ใน QE ธนาคารกลางจะซื้อพันธบัตรรัฐบาลและเครื่องมือทางการเงินอื่นๆ เช่น หลักทรัพย์ค้ำประกัน (MBS)
• โดยทั่วไปแล้ว การผ่อนคลายเชิงปริมาณจะดำเนินการเมื่ออัตราดอกเบี้ยใกล้เป็นศูนย์และการเติบโตทางเศรษฐกิจหยุดชะงัก
• Federal Reserve ใช้นโยบายผ่อนคลายเชิงปริมาณในสหรัฐอเมริกา

QE หรือมาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณเป็นรูปแบบหนึ่งของนโยบายการเงินที่ธนาคารกลาง เช่น ธนาคารกลางสหรัฐใช้ในการจัดการเศรษฐกิจในภาพรวมให้มีเสถียรภาพ โดยในกรณีของมาตรการ QE นั้น เพื่อเพิ่มสภาพคล่องเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจให้ภาคเอกชนใช้จ่ายมากขึ้น นอกจากนั้นแล้วยังใช้เพื่อลดอัตราผลตอบแทนในพันธบัตร (Yield) ให้อยู่ในระดับต่ำลงมา

จะเป็นเครื่องมือรักษาเสถียรภาพเมื่อเศรษฐกิจเกิดการชะลอตัวลงหรือพูดอีกอย่าง คือเราใช้ QE ในการรับมือกับภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ เพื่อลดต้นทุนการกู้ยืมของภาคธุรกิจให้อยู่ในระดับที่ต่ำลง

หลักการทำ QE

โดยการอัดฉีดเม็ดเงินหรือสภาพคล่องเข้าไปในระบบเศรษฐกิจ ด้วยการพิมพ์เงินแล้วอัดฉีดเงินเพิ่มเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจด้วยการเข้าซื้อสินทรัพย์ทางการเงินและกระตุ้นการเติบโตทางเศรษฐกิจโดยการสนับสนุนให้ธนาคารปล่อยกู้หรือลงทุนอย่างอิสระมากขึ้น หรือเรามักจะได้ยินคำว่า”พิมพ์เงิน”นั่นเอง

มาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณ (QE) ใช้งานได้ไหม

นักเศรษฐศาสตร์ส่วนใหญ่เชื่อว่ามาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณของธนาคารกลางสหรัฐ (เฟด) ช่วยกอบกู้เศรษฐกิจสหรัฐฯ และเศรษฐกิจโลกหลังวิกฤตการเงินในปี 2007-2008 อย่างไรก็ตาม ผลลัพธ์ของ QE นั้นยากที่จะบรรยาย

ธนาคารกลางทั่วโลกพยายามใช้มาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณเพื่อป้องกันภาวะเศรษฐกิจถดถอยและภาวะเงินฝืดในประเทศของตนด้วยผลลัพธ์ที่สรุปไม่ได้ในทำนองเดียวกัน แม้ว่านโยบาย QE จะมีผลในการลดอัตราดอกเบี้ยและกระตุ้นตลาดหุ้น แต่ผลกระทบในวงกว้างต่อเศรษฐกิจยังไม่ชัดเจน

ความเสี่ยงของการทำ QE

เงินเฟ้อ
เมื่อเงินเพิ่มขึ้นในระบบเศรษฐกิจ ความเสี่ยงจากภาวะเงินเฟ้อก็มีมากขึ้น เนื่องจากเป็นการอัดฉีดเม็ดเงินเข้าสู่ระบบโดยตรง ทำให้ปริมาณเงินในระบบเพิ่มขึ้น จนทำให้มูลค่าที่แท้จริงของเงินลดลง อำนาจซื้อของผู้บริโภคลดลงตามไปด้วยและอัตราการว่างงานอยู่ในระดับสูง

สินเชื่อจำกัด
เมื่อสภาพคล่องเพิ่มขึ้นสำหรับธนาคาร เฟดไม่สามารถบังคับให้ธนาคารเพิ่มการปล่อยสินเชื่อ และไม่สามารถบังคับบุคคลและธุรกิจให้กู้ยืมและลงทุนได้ สิ่งนี้สร้าง “วิกฤตสินเชื่อ” ที่เงินสดถูกเก็บไว้ที่ธนาคาร

สกุลเงินมีมูลค่าลดลง
การผ่อนคลายเชิงปริมาณอาจทำให้ค่าเงินในประเทศลดลงเมื่อปริมาณเงินเพิ่มขึ้น แม้ว่าค่าเงินที่ลดลงสามารถช่วยผู้ผลิตในประเทศด้วยสินค้าส่งออกที่ถูกกว่าในตลาดโลก แต่ค่าเงินที่ลดลงทำให้การนำเข้ามีราคาแพงขึ้น ทำให้ต้นทุนการผลิตและระดับราคาผู้บริโภคสูงขึ้น